Now it’s Istanbul, not Constantinople
Been a long time gone, Constantinople
Now it’s Turkish delight on a moonlit night
…
Sözlerini Jimmy Kennedy‘nin yazdığı, Nat Simon‘ın bestelediği bu şarkı şu an Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yer alan İstanbul şehrinin isim değişikliğini bir türlü kabul etmeyenlere ve Paul Whiteman Orkestrası’nın “C-O-N-S-T-A-N-T-I-N-O-P-L-E” şarkısına tabir yerindeyse misilleme olarak yazılmıştır.
Konstantinopolis'in İstanbul Adını Alması
1453 yılında Constantinople fethedildikten sonra bu ad Osmanlı Devleti tarafından “Konstantiniyye” olarak kullanılmaya başlanır. Sonra 1803 yılında çıkan Cedid Atlası’nda ise Konstantiniyye şehrinin adının yerine “İstanbul” yazılır. Daha sonra 1876 yılında çıkan Kanun-i Esasi’nin 2. maddesinde “Devleti Osmaniye’nin payitahtı İstanbul şehridir.” cümlesi yer alır. Şehrin fethinden sonra her ne kadar “Constantinople” adı kullanılmasa da Dünya Posta Birliği ve birkaç ülke ısrarla bu adı kullanmaya devam ediyordu. Bunun üzerine 1930 yılında yapılan bir başvuruda şehrin resmi isminin “İstanbul” olduğu vurgulanır. Bu uyarıdan sonra resmî kullanımlarda “İstanbul” olarak kullanılsa da halk arasında hâlâ daha “Constantinople” adı kullanılmaya devam edilir. 1 Kasım 1938’de 1353 sayılı “Yeni Türk harflerinin kabul ve tatbiki hakkında kanun”un kabul edilmesiyle İstanbul adı Latin alfabesiyle beraber kullanılmaya başlanır.
Paul Whiteman Orkestrası'nın Şarkısı
1928 yılında Paul Whiteman Orkestrası da İstanbul şehrinin adının hâlâ daha “Constantinople” olduğunu ısrarla iddia edenlerin arasındadır. Bu nedenle “C-O-N-S-T-A-N-T-İ-N-O-P-L-E” adıyla bir şarkı çıkarırlar.
“The Four Lads” Grubunun Şarkısı
Şehrin adının “Constantinople” olmayıp “İstanbul” olduğunu kanıtlamayı hedefleyen o kadar adıma rağmen Paul Whiteman Orkestrası da “C-O-N-S-T-A-N-T-İ-N-O-P-L-E” adlı şarkıyı çıkarınca The Four Lads grubu hem ısrarla İstanbul adını bir türlü kabul etmeyip şehre “Constantinople” diyenlere hem de Paul Whiteman Orkestrası’na cevap olarak “Istanbul (Not Constantinople)” şarkısını 1952 yılında çıkarırlar. Şarkı o kadar çok sevilip dinlenir ki ne Paul Whiteman Orkestrası’nın şarkısı kalır ne de ısrarcı “Constantinople”cüler kalır. Tabii şarkı çıkar çıkmaz tamamen yok olmaz bu söylentiler. Hâlâ daha da sürer bu tartışma. Ama o zaman için az da olsa bu tartışmaları dindirmiştir. Şarkı çok sevildiği için tam 24 kez cover versiyonu çıkar. Bunlardan biri Sevinç Tevs’in “İstanbul” adıyla çıkardığı versiyon, diğeri ise belki de günümüzde orijinalinden daha fazla dinlenen They Might Be Giants grubunun yapmış olduğu uyarlamadır.
Şarkıyı The Four Lads Grubuna Atatürk mü Yazdırdı?
2018 yılında sosyal medyada Mustafa Kemal Atatürk’ün İstanbul adını benimsetmek için İstanbul (Not Constantinople) adlı şarkı yaptırdığını ve masraflarını da kendi ödediği yönünde söylentiler çıkmıştır. Ne yazık ki bu iddiayı doğrulayan ne bir belge ne de herhangi bir kanıt çıkmıştır. Yani söylentilerin aksine, şarkı Atatürk’ün isteğiyle yazılmamıştır.
Şarkının Kullanıldığı Yapımlar
1. Tiny Toon adlı çizgi dizisi
2. Mona Lisa Gülüşü, Raising Hope dizisinin 1. sezon 3. bölümü
3. The Simpsons dizisinin 16. sezonunun 13. bölümünde
4. Danimarkalı Mads Brügger’in 2011 yapımı Büyükelçi belgeselinde
5. Netflix 2019 yapımı The Umbrella Academy dizisi 1. sezon 1. bölümde
Kaynakça
Yorum Gönder